Nasza patronka

Urodzona w 1894 roku, w miejscowości Słup koło Kutna. Wcześnie osierocona przez matkę, dzieciństwo przeżyła w ciężkich warunkach. Ukończyła gimnazjum w Warszawie i w roku 1912 zaczęła pracować jako nauczycielka. W latach 1914–15 uczyła w majątku Krzywda na Podlasiu, w zorganizowanej przez siebie tajnej szkole. W dzień uczyła dzieci , a wieczorami dorosłych , w okresie żniw zaś prowadziła przedszkole dla najmłodszych. Po zakończeniu I wojny światowej nadal uczyła na Podlasiu, gdzie założyła i prowadziła legalną już szkołę ludową. Właśnie wtedy, w 1919 roku zadebiutowała w „Płomyczku”, który był wtedy dodatkiem do czasopisma „Płomyk”. Ten swój debiut opisała we wspomnieniu "Moje pierwsze opowiadanie", które napisała na jubileusz sześćdziesięciolecia swojej pracy pisarskiej w 1979 roku. Był to początek stałej współpracy z " Płomyczkiem" .

 

W czasopiśmie tym autorka drukowała liczne utwory, które później ukazywały się jako książki wydawnictwa „Nasza Księgarnia”. Oto niektóre tytuły: " Plastusiowy pamiętnik" , "Deszczyk pada, słonko świeci", " Cztery mile za piec" , " Kajtkowe przygody" , " Szkoła nad obłokami" , " Tajemnica uskrzydlonego serca" , " Rogaś z Doliny Roztoki". 

 

Spośród jej utworów największą popularnością cieszył się, i cieszy do dziś," Plastusiowy pamiętnik" . Książka ta powstała na zamówienie Janiny Porazińskiej, ówczesnej redaktorki „Płomyczka”. Zamówiła ona u Marii Kownackiej cykl opowiadań z życia pierwszej klasy. We wrześniu 1931 roku na łamach „Płomyczka” pojawiło się pierwsze z tych opowiadań. Później powstały jeszcze " Przygody Plastusia" , a następnie cykl audycji radiowych pt. " Kolorowe listy z Plastusiem".

 

Przyroda była wielką pasją Marii Kownackiej. Zauważyć można to niemal a każdej jej książce, choćby w "Dzieciach z Leszczynowej Górki" . Poznaniu świata roślin i zwierząt poświęciła ona specjalną, napisaną wraz z Marią Kowalewską, książkę " Głos przyrody". 

Maria Kownacka znana jest również jako autorka serii przyrodniczej " Razem ze słonkiem", przeznaczonej dla młodszych dzieci . Każdy tom odpowiada jednej z sześciu pór roku (przedwiośnie, wiosna, lato, złota jesień, szaruga jesienna, zima). Poza utworami literackimi autorka zamieściła tu również fragmenty listów dzieci, zagadki przyrodnicze, rady i wskazówki dla szkolnych kółek przyrodniczych.

 

• 1951 - nagroda Prezesa Rady Ministrów

• 1952 - nagroda miasta Warszawy

• 1976 - nagroda Prezesa Rady Ministrów

• 1979 - Orle Pióro - Nagroda Czytelników „Płomyka”

• Laureatka Orderu Uśmiechu.

  

Zmarła 27 lutego 1982 r. w Warszawie, pochowana została na tamtejszych Powązkach .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

O autorce 

Maria Kownacka znaną poetką była.

Dzieci kochała, przyrodę lubiła. 

Stworzyła wiele ciekawych książeczek,

Wprowadziła nas w zaczarowany świat bajeczek.

Otworzyła drzwi Wesołego Przedszkola,

Zabrała do lasu, na łąki, pola.

Pokazała nam otaczający świat

- za co jesteśmy jej bardzo wdzięczni

I nasze przedszkole nazwaliśmy – ku jej pamięci

A jakie postacie Maria Kownacka stworzyła? Zobaczcie sami!

Stoją tu wszyscy ładnie przed wami:

Plastuś, Tosia, Zosia, Bociek Kajtek, Rogaś, Kogutek – Złotobutek.

 

PLASTUŚ

Witajcie moi drodzy, jestem Plastuś.

Okrągła głowa i nos kuleczka,

Chodzę po świecie w zielonych porteczkach.

Tosi rączkami ulepiony,

Rozglądam się na wszystkie strony.

Mieszkam w piórniku i przygód mam bez liku.

 

TOSIA

Jestem Tosia, w warkoczykach i fartuszku granatowym,

Pilna uczennica innymi słowy.

Pięknie piszę, zawsze się staram.

Na lekcji rysunku podczas twórczych działań

ulepiłam ludzika z plasteliny, którego wszyscy polubili.

Zosia to koleżanka moja i choć czasem psoci

Mam dla niej serce pełne dobroci.

 

ZOSIA 

Jestem Zosia, koleżanka Tosi,

Trochę ze mnie wiercipięta,

 co mam do szkoły zabrać nie zawsze pamiętam,

Z nerwów obgryzam ołówki,

zapominalska ze mnie osóbka,

Ale dobrze że na swej drodze kochaną Tosię spotkałam,

Ona zawsze mi niezbędne rzeczy pożyczała i gdy było smutno pocieszała.

 

BOCIAN KAJTEK 

 

 

Pani Kownacka przyrodę lubiła,

więc moje przygody także wymyśliła.

Na imię mam Kajtek i jestem bocianem,

Co z gniazda wysoko wypadł nad ranem.

Potem dobrzy ludzie przeżyć zimę całą,

 pomogli mi bardzo, chociaż jem niemało.

Miałem przygód wiele na wiejskim podwórku.

Z bocianiego gniazda na podwórko jazda! 

ROGAŚ 

 

Jestem Rogaś – wesoły jelonek, Dolina Roztoki – to mój domek.

 

Lubię harce i swawole, biegam, skacze, bo to wolę.

Gdy w lesie napotkała mnie straszna trwoga,

Ludzie dobrzy mi pomogli, przygarnęli do swego dwora.

Serce okazali, schronienie dali, jadła i czułości mi nie żałowali.

Choć historia moja przygód dużo mieści

Wiele w niej mądrości i życiowych treści.

 

KOGUTEK ZŁOTOBUTEK

Kukuryku! Kukuryku! Myj się Zosiu i Tadziku!

Czy wy wiecie kim ja jestem?

Jam Kogutek – Zlotobutek,

mieszkam sobie na ręczniku,

Pieje głośno :kukuryku!

Kukurykam z całej siły, żeby dzieci ręce myły!

 

 

WĘDRUJĄCE SŁONKO 

Ja jestem Słoneczko, co na niebie świeci

I z góry promyki przesyłam dla dzieci,

By na wszystkich twarzach uśmiech zawsze gościł,

 A życie płynęło w zgodzie i radości.

Swą podróż zaczynam, jak w pewnej książeczce,

 która posiadam na swojej półeczce.

Razem ze słonkiem – to przygoda wspaniała,

wiec kto gotów – wyruszamy zaraz.

Wędrówka przez cztery pory roku czeka was,

 a zatem w drogę poznawać piękna przyrodę już czas!

 

(Fragmenty ze scenariusza nadania imienia PM nr 11)